Kısa vadeli yükümlülükler, bir işletmenin bir yıl veya normal faaliyet döngüsü (hangisi daha uzunsa) içinde ödemesi gereken borçlarıdır. Genellikle bilançonun pasif tarafında listelenirler ve işletmenin likiditesinin ve kısa vadeli finansal sağlığının önemli bir göstergesidirler. Bu yükümlülükler, işletmenin operasyonlarını finanse etmesine ve günlük ihtiyaçlarını karşılamasına yardımcı olur.
Kısa vadeli yükümlülükler, bir işletmenin kısa sürede nakde çevrilebilir varlıkları kullanarak ödemesi beklenen finansal yükümlülüklerdir. Bu yükümlülükler, işletmenin günlük operasyonlarını sürdürmesi ve kısa vadeli finansman ihtiyaçlarını karşılaması için hayati öneme sahiptir. Yüksek miktarda kısa vadeli yükümlülük, işletmenin likidite sorunları yaşadığına işaret edebilirken, düşük miktarda kısa vadeli yükümlülük ise işletmenin kısa vadeli finansman kaynaklarına erişimini kısıtlayabilir.
İşletmelerin bilançolarında sıkça karşılaşılan kısa vadeli yükümlülük çeşitleri şunlardır:
Ticari Borçlar: Mal veya hizmet alımı karşılığında tedarikçilere olan kısa vadeli borçlardır. İşletmelerin en yaygın kısa vadeli yükümlülüklerinden biridir. Genellikle fatura tarihinden itibaren 30-90 gün içinde ödenmesi beklenir.
Banka Kredileri: İşletmelerin kısa vadeli finansman ihtiyaçlarını karşılamak için bankalardan aldığı kredilerdir. Rotatif krediler, işletme kredileri ve faktoring bu kategoriye girer.
Ödenecek Vergiler: İşletmenin ödemesi gereken KDV, Kurumlar Vergisi, Gelir Vergisi gibi vergilerdir.
Tahakkuk Etmiş Giderler: Henüz ödenmemiş, ancak gerçekleşmiş giderlerdir. Maaşlar, ücretler, faizler ve diğer hizmet bedelleri bu kategoriye girer.
Alınan Avanslar: Müşterilerden gelecekteki mal veya hizmet teslimatı için alınan ön ödemelerdir. Bu avanslar, mal veya hizmet teslim edildiğinde gelir olarak kaydedilir.
Vadesi Yaklaşan Uzun Vadeli Borçların Anapara Taksitleri: Uzun vadeli borçların (örneğin, banka kredileri, tahviller) bir yıl içinde ödenmesi gereken anapara taksitleridir. Bu taksitler, kısa vadeli yükümlülükler arasında sınıflandırılır.
Kısa vadeli yükümlülüklerin analizi, işletmenin likiditesini ve kısa vadeli ödeme gücünü değerlendirmek için önemlidir. Bu analizde yaygın olarak kullanılan oranlar şunlardır:
Cari Oran: Dönen varlıkların kısa vadeli yükümlülüklere oranıdır. İşletmenin kısa vadeli borçlarını ödeme yeteneğini gösterir. Genellikle 2 veya daha yüksek bir oran, işletmenin sağlıklı bir likiditeye sahip olduğunu gösterir.
Asit-Test Oranı (Likidite Oranı): Stoklar hariç, dönen varlıkların kısa vadeli yükümlülüklere oranıdır. Stokların nakde çevrilmesi zaman alabileceği için, bu oran işletmenin daha muhafazakar bir likidite ölçüsünü sunar. Genellikle 1 veya daha yüksek bir oran, işletmenin iyi bir likiditeye sahip olduğunu gösterir.
Kısa vadeli yükümlülük yönetimi, işletmenin nakit akışını optimize etmek ve finansal riskleri minimize etmek için önemlidir. Etkili bir kısa vadeli yükümlülük yönetimi şunları içerir:
Kısa vadeli yükümlülüklerin yüksek olması, işletme için bazı riskler oluşturabilir: